Nhân giống lan được chia thành hai phương pháp chính: nhân giống hữu tính và nhân giống vô tính. Việc lựa chọn phương pháp và cách nhân giống sẽ phụ thuộc vào đặc điểm của cây, kỹ thuật và kinh tế của nhà vườn cũng như người trồng lan.
Các phương pháp nhân giống lan
Nhân giống bằng phương pháp tách cây [1]
Đây là phương pháp sử dụng các nhánh già để tạo thành cây mới, được áp dụng với các loại lan: Cymbidium, Dendrobium, Brassia, Lycaste, Cattleya và các giống lai.
Phương pháp tách cây thường được tiến hành khi cây bò ra khỏi mép chậu hoăc khi giá thể hết tác dụng. Dưới đây là các bước nhân giống bằng phương pháp tách cây:
- Bước 1: Chọn các nhánh đủ tiêu chuẩn
Chọn các nhánh có chiều dài khoảng 8 - 10cm, không bị sâu bệnh, sinh trưởng và phát triển tốt.
- Bước 2: Tách nhánh
Dùng dao đã được khử trùng đã sát khuẩn, tách nhánh ra khỏi cây mẹ, sau đó bôi vôi lên vết cắt để sát khuẩn.
- Bước 3:Trồng nhánh vào chậu
Vùi lỗ và trồng cây vào chậu, trước khi trồng tưới thêm nước cho giá thể.
- Bước 4: Chăm sóc sau trông
Sau khi trồng ngưng tưới 3 - 5 ngày.
Khi vết cắt liền sẹo tiến hành tưới nước để cố định bộ rễ.
Nhân giống bằng phương pháp giâm cành [1]
Giâm cành hay còn gọi là phương pháp nuôi cấy mắt. Phương pháp này được áp dụng trên các loại lan: Dendrobium, Phalaenopsis, Vanda và loại giống lai.
- Bước 1: Cắt mắt cây giống
Dùng dao bén, được khử trùng cắt một đoạn mắt dài khoảng 3cm ở phía trên và mắt của cành hoa.
- Bước 2: Chuẩn bị nền giâm
Đất nền giâm cày có thể là đất vụn hoặc rễ cây lục bình phơi khô.
Tiến hành cho đất nền vào khay và tưới nước vừa ẩm.
- Bước 3: Đặt mắt cây vào đất trồng
Đặt mặt cây giống nằm ngang trong đất trồng, phần mắt của cây nằm ở phía trên.
- Bước 4: Tưới ẩm và đậy khay bằng lớp nhựa
Sau khi đặt đặt ghép vào khay, tiến hành đậy khay bằng lớp nhựa để giữ ẩm.
- Bước 5: Chăm sóc sau khi giâm
Thường xuyên chăm sóc, tưới nước cho mắt ghép. Khoảng 4 tuần khi mắt lan nảy chồi, tiến hành mở lớp phủ nhựa.
Nhân giống bằng thân củ hoặc thân chính [1]
- Nhân giống bằng củ hoặc thân chính thường được áp dụng đối với các giống lan Cymbidium, Oncidium,.., có củ già và có khả năng mọc ra cây con.
- Tiến hành cắt bỏ rễ thối, lá già, đặt vào nơi râm mát và tưới nước để đảm bảo độ ẩm.
- Sau vài tháng củ sẽ mọc cây con, khi cây con được 4 - 5cm thì có thể đưa đi trồng.
Các phương pháp nhân giống khác
- Bên cạnh các phương pháp dễ thực hiện trên, hoa lan còn được nhân giống bằng phương pháp gieo từ hạt và cấy mô.
- Đây là hai phương pháp có thể áp dụng cho tất cả các giống lan, tuy nhiên thực hiện các phương pháp này đòi hỏi người trồng lan phải có kinh nghiệm và kỹ thuật cao.
Tài liệu tham khảo
[1] Đỗ Văn Chung và ctv, 2010. Nghề trồng hoa lan: Giáo trình mô đun chuẩn bị giống hoa lan, Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn trang 6 - 16.
