Lúa bị vàng lá, nhổ lên thấy rễ bị thối đen, hoặc cây héo, rễ có màu đỏ đồng là những biểu hiện của ruộng bị ngộ độc phèn, ngộ độc hữu cơ, bà con nên tiến hành xử lý nhanh chóng để giảm thiểu thiệt hại về năng suất.

Bên dưới là một số biện pháp tiêu biểu trong việc xử lý phèn, mặn và ngộ độc hữu cơ ruộng lúa Bác Sĩ Cây Xanh tổng hợp bà con có thể tham khảo.

Tình trạng ruộng lúa bị nhiễm phèn mặn

  • Đất nhiễm phèn: Chứa nhiều ion sắt (Fe²⁺) và lưu huỳnh (SO₄²⁻), có độ pH thấp (thường dưới 4.5), gây độc cho cây lúa, làm rễ lúa kém phát triển, lá vàng úa.
  • Đất nhiễm mặn: Hàm lượng muối (NaCl) cao, thường trên 4‰ (4g muối/lít nước), làm cây lúa khó hấp thụ nước và dinh dưỡng, dẫn đến còi cọc hoặc chết.
  • Đặc điểm ở vùng nhiễm phèn mặn: Thường gặp ở vùng trũng, gần biển hoặc sông rạch, như Đồng Tháp. Đất có thể bị phèn tiềm tàng (phèn nằm sâu, lộ ra khi cày xới) hoặc phèn hoạt động (phèn lộ trên bề mặt, màu vàng gạch).

Biện pháp xử lý phèn mặn ruộng lúa thủ công

  • Trước khi cày lật và cho nước vào ruộng, bà con cần vệ dọn dẹp sạch sẽ rơm, xác cỏ, gốc rạ,.. trên ruộng, tránh trường hợp các loại rác thải hữu cơ này bị vùi vào đất và phân hủy trong điều kiện yếm khí, tạo ra các chất gây độc hữu cơ cho lúa.
  • Bơm nước ngọt vào ruộng, giữ mực nước 5-10 cm trong 3-5 ngày để hòa tan muối và ion phèn. Sau đó, xả nước ra khỏi ruộng qua cống hoặc kênh. Lặp lại quá trình ngập-xả nước 3-5 lần nếu cần, mỗi lần cách nhau 2-3 ngày, cho đến khi nước xả ra không còn vị mặn và đất bớt màu vàng gạch (dấu hiệu của phèn).
  • Trong quá trình xử lý đất, tiến hành rải vôi với liều lượng 300 - 1.000kg/ ha để khử phèn [1].

Biện pháp xử lý phèn mặn ruộng lúa hoá học

  • Sử dụng các sản phẩm hóa học chứa các hoạt chất: MgO, Zn,...

Lưu ý: Những hoạt chất khử phèn, giải độc hữu cơ khi đi vào cơ thể con người có thể gây ngộ độc. Ngoài ra, các hoạt chất này còn tác động xấu lên môi trường và hệ vi sinh vật có lợi cho đất.

Biện pháp xử lý phèn mặn ruộng lúa sinh học hiệu quả

  • Sử dụng Chế phẩm vi sinh xử lý đất mặn BS20 - Sali có thành phần là các chủng nấm, vi sinh như: Saccharomyces cerevisiae, Actinomycetes spp.,... có khả năng xử lý mặn, phèn nhanh và hiệu quả.
  • Sản phẩm có tác dụng duy trì nồng độ P (Lân) tạo Phosphoryl hóa giúp cây trồng thông mạch, hấp thu dinh dưỡng khi bị nhiễm mặn, hỗ trợ cây sinh trưởng phát triển ngay trong môi trường ngập mặn, phèn.
  • Liều dùng: Pha 500ml/ 2.000m2
  • Cách dùng: 

- Cách phun: Phun đều bề mặt ruộng (mở hết bét bơm) 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 10-12 ngày trong thời kỳ bị mặn.

- Cách rải: Trộn chung với phân bón hoặc cát, rải đều trên mặt ruộng.

Chế phẩm xử lý mặn hạ phèn cải tạo đất
Sản phẩm xử lý phèn, mặn, ngộ độc hữu cơ cho lúa

Hy vọng các thông tin về cách xử lý phèn, mặn và ngộ độc hữu cơ lúa trên đây sẽ giúp ích được cho bà con nông dân.

Tài liệu tham khảo

[1] Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Thuận, 2019. Quy trình Kỹ thuật (tạm thời): Ứng dụng hệ thống thâm canh lúa cải tiến (SRI) đối với lúa gieo sạ, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bình Thuận.

Xem thêm