Tổng quan về cây xoài

Xoài là một trong những cây ăn trái chủ lực của Việt Nam. Hằng năm, lượng xoài xuất khẩu đi các nước trên thế giới đem lại giá trị kinh tế cao, ổn định thu nhập cho bà con nông dân, nhất là khu vực ĐBSCL. Chính vì vậy, cần chú trọng đến việc tìm hiểu các điều kiện sinh trưởng của cây xoài để có những hướng chăm sóc tốt nhất nhằm canh tác xoài hiệu quả, đạt năng suất cao. 

Giới thiệu chung về cây xoài

Tên thường gọi: Xoài.

Tên khoa học: Mangifera indica L. thuộc họ Đào hột lộn (Anacardiaceae)

• Cây xoài là cây ăn quả được trồng nhiều ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, tương đối dễ trồng và dễ chăm sóc. Xoài có nguồn gốc từ Ấn Độ và các vùng giáp ranh như Miến Điện, Việt Nam, Malaysia. Trên thế giới có khoảng 87 nước trồng xoài với diện tích khoảng 1,8- 2,2 triệu ha [1],[2].
• Xoài có khả năng sinh trưởng tốt trên nhiều vùng sinh thái khác nhau nên được trồng ở hầu hết các tỉnh từ Bắc đến Nam của nước ta. Ở phía Bắc, xoài được trồng từ lâu đời nhưng khá lẻ tẻ, không tập trung, chất lượng khá kém. Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trồng xoài lớn nhất cả nước, nổi bật là các tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long [3]. 
• Xoài được nhiều nhà vườn cũng như người tiêu dùng ưa chuộng không chỉ bởi vị ngọt hấp dẫn mà nó còn chứa lượng lớn vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa rất tốt cho sức khỏe của con người. Bên cạnh đó, xoài còn có giá trị kinh tế cao, góp phần mang lại thu nhập và lợi nhuận ổn định cho bà con. 

Điều kiện sinh trưởng của cây xoài

Đất đai

• Xoài thích hợp trồng trên đất đỏ bazan, đất phù sa, sét nhẹ,... nhưng thích hợp nhất là đất cát, đất thịt pha cát và đất nhiều hữu cơ, thoát nước tốt. 

• Xoài sinh trưởng tốt ở đất có độ pH từ 5,5- 7, đất chua (pH nhỏ hơn hoặc bằng 5) thì cây sẽ kém phát triển [4].

Nhiệt độ, ánh sáng

• Nhiệt độ phù hợp cho cây sinh trưởng và phát triển trong khoảng 24-27°C. Nếu trên hoặc dưới ngưỡng nhiệt độ này thì cây xoài sẽ kém phát triển và sinh trưởng chậm [4].

• Vì xoài là loại cây ưa sáng nên cần phải đảm bảo khoảng cách giữa các cây trong vườn. Cắt tỉa cành, lá thường xuyên để tạo độ thông thoáng, giúp cho cây quang hợp tốt, đồng thời hấp thu đầy đủ dinh dưỡng và nước tưới để tăng trưởng.

Lượng nước

• Xoài là cây chịu hạn, chịu úng khá tốt nhờ có bộ rễ phát triển ăn sâu vào đất. Tuy nhiên, lượng mưa trong khoảng 500-1.500mm/năm sẽ thích hợp cho cây xoài sinh trưởng tốt và mang lại hiệu quả kinh tế cao [3]. 

• Mực nước ngầm thích hợp để trồng xoài nên ở độ sâu 2,5m. Mực nước ngầm không dao động nhiều và ổn định sẽ giúp rễ cây phát triển tốt [4]. 

Thời vụ

Xoài có thể trồng quanh năm, nhưng nên tránh vào thời điểm nắng nóng và rét đậm [5]. Thường được chia làm 2 vụ trồng xoài: 

• Vụ Xuân: trồng vào khoảng tháng 2 đến đầu tháng 4. 

• Vụ Thu: trồng vào tháng 7 đến tháng 9.

Hiệu quả kinh tế của cây xoài

• Xoài luôn được người tiêu dùng cũng như các nhà vườn ưa chuộng không chỉ bởi những dinh dưỡng của chúng mà xoài còn mang lại hiệu quả kinh tế cao. Theo thống kê, tính đến năm 2017, Việt Nam có khoảng 92.746 ha trồng xoài và sản lượng lên đến 788.233 tấn [6].
• Ở Việt Nam, vùng Đồng bằng sông Cửu Long là nơi sản xuất xoài lớn nhất cả nước, chiếm đến 46,1% về diện tích và 64.4% về sản lượng xoài cả nước. Trong đó tỉnh có diện tích và sản lượng xoài lớn nhất là Đồng Tháp, chiếm đến 21,4% diện tích và chiếm 28,5% sản lượng xoài cả vùng, sau đó là vùng Đông Nam Bộ (chiếm 19,2% diện tích và 64,4% sản lượng xoài cả nước) [6]. 

 

Tài liệu tham khảo

[1] GS. TS. Trần Thế Tục (1998), Kỹ thuật trồng xoài, na, đu đủ, hồng xiêm, NXB nông nghiệp, Hà Nội. 

[2] GS. TS. Lê Văn Tố và cộng sự (2006), Kỹ thuật trồng, chăm sóc cây ăn quả theo ISO (Quyển 5: Cây xoài), NXB Lao động Xã hội. 

[3] KS. Nguyễn Mạnh Chinh và cộng sự (2007), Trồng- chăm sóc & phòng trừ sâu bệnh xoài, vú sữa- sapô- dừa, NXB Nông nghiệp. 

[4] Dương Minh và cộng sự (2001), Kỹ thuật trồng xoài, NXB Nông nghiệp, Thành phố Hồ Chí Minh. 

[5] KS. Thái Hà và cộng sự (2011), Bạn của nhà nông- Kỹ thuật trồng và chăm sóc xoài, NXB Hồng Đức.  

[6] Chạm Khánh Hòa, Bản đồ xoài Việt Nam.