Tổng quan về cây nho

Nho là một loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều quốc gia trên thế giới. Trong nho có chứa hàm lượng lớn đường và các khoáng chất khác có lợi cho sức khỏe. Hiện nay, nho trồng không chỉ phục vụ nhu cầu ăn tươi mà còn dùng trong công nghệp sản xuất rượu vang và nho sấy khô. 

Giới thiệu chung tổng quan về cây nho 

Tên thường gọi: Cây nho. 

Tên khoa học: Vitis vinifera, thuộc họ Nho (Ampelidaceae). 

Cây nho có nguồn gốc từ các vùng ôn đới khô Âu - Á (Acmeni – Iran). Một số giống khác thì xuất phát từ châu Mỹ, tuy nhiên không được canh tác phổ biến bằng.[1] 

Ở Việt Nam, cây nho được trồng trải dài từ Bắc vô Nam. Song, ở miền Bắc chủ yếu canh tác lẻ tẻ, năng suất và chất lượng chưa cao. Phan Rang (Ninh Thuận) là vùng đất nổi tiếng về canh tác nho ở nước ta, chiếm phần lớn diện tích và sản lượng nho ở nước ta. 

Đặc điểm hình thái của cây [2] 

• Thân: Nho là cây thân thảo, dạng leo. Trên thân cây có tua cuốn ở vị trí đối diện lá được hình thành từ thân và cành. Tua cuốn giữ chức năng bám vào giàn leo giúp cây vững chắc. 
• Lá: Cây nho có lá đơn, hình trái tim, xung quanh có nhiều khứa nhỏ hình răng cưa. 
• Rễ: Rễ cây thuộc dạng rễ chùm, ăn sâu vào đất khoảng 30 – 60 cm và trải rộng quanh vùng tán cây. 
• Hoa: Hoa lưỡng tính, mọc thành chùm trên các đốt cành, kích thước hoa nhỏ và có màu xanh nhạt. Một số giống nho có nguồn gốc từ Mỹ có hoa đơn tính (chỉ mang tính đực hoặc tính cái). 
• Quả: Quả có kích thước nhỏ, hình tròn, đường kính quả trung bình từ 1,5 – 3 cm, vỏ mỏng và hơi dính vào thịt quả. Khi chín, quả có màu xanh, đỏ hoặc tím tùy vào từng loại giống. Trong quả có các hạt nhỏ, một số giống thì không có hạt. 

Điều kiện sinh trưởng[1][2] 

Khí hậu 

• Nho thích hợp trồng ở vùng có khí hậu khô, độ ẩm không khí thấp, lượng mưa không quá lớn.  
• Khu vực lí tưởng để trồng nho là phải đảm bảo có mùa nắng kéo dài 4-  5 tháng để cây có đủ thời gian tích trữ đường. 

Nhiệt độ 

• Cây nho sinh trưởng tốt ở điều kiện nhiệt độ không quá cao. Thực tế, cây có thể chịu lạnh tới - 200 C và chịu nóng đến 450 C.  
• Tuy nhiên, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp ảnh hưởng đến khả năng cho hoa đậu trái của cây. 

Ánh sáng 

• Nho là một loại cây ưa ánh sáng và ưa nắng. Vì thế nên trồng nho ở những nơi hứng nắng, nhưng phải che chắn gió tốt để tránh gió to làm đổ giàn, dập quả, rụng lá. 

Đất 

• Đất trồng nho nhiều mùn, giàu chất dinh dưỡng, có độ thoát nước tốt. Tuy nhiên, nho vẫn có thể được trồng trên vùng đất cát, đất sỏi nếu bổ sung đủ phân hữu cơ và khoáng vi lượng cao. 
• pH đất thích hợp cho cây trồng rơi vào khoảng 6,5 – 7. Nếu pH thấp thì phải bón vôi, hoặc tiến hành rửa phèn nếu pH đất quá cao. 

Nhu cầu dinh dưỡng 

• Muốn cây phát triển tốt, cho năng suất và chất lượng cao cần cung cấp đủ các yếu tố đa lượng như đạm, lân, kali và một số nguyên tố vi lượng khác như kẽm, mangan, bo,… 
• Sự thiếu hụt hoặc dư thừa các chất dinh dưỡng trên đều ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây nho. 

Hiệu quả kinh tế 

• Nho là cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế và nguồn thu nhập ổn định cho người trồng nho. Nho được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau từ ăn tươi, sản xuất rượu vang đến làm nho khô. 
• Một cây nho trung bình mỗi năm thu hoạch từ 2 – 3 vụ. Giá trị của nho trên thị trường dao động từ 100 – 300 ngàn đồng trên kí. Bên cạnh đó, có một số giống nho giá lên đến hàng triệu đồng/ kg. 

 

Tài liệu tham khảo: 

[1] Vũ Công Hậu, 2001: Cây Nho (Vitis vinifera), trang 10 - 11.

[2] Nguyễn Mạnh Chinh và Nguyễn Đăng Nghĩa, 2006: Trồng - chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh, trang 7 –13. 

[3] Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, 2022: Hướng đi mới cho cây nho Ninh Thuận.