Tiêu là loại cây dễ trồng, tuy nhiên để có được một vườn tiêu khỏe mạnh, cho năng suất và chất lượng cao, bà con cần chú ý thực hiện tốt các kỹ thuật như: Kỹ thuật chọn trụ, đào hố, bón lót và xuống giống cây.

Hướng dẫn cách chọn cây làm trụ tiêu tốt nhất

Trụ tiêu là nơi để cây tiêu bám vào, sinh trưởng và phát triển trong suốt chu kỳ sống của cây. Trên thực tế, trụ tiêu được chia thành 2 loại là trụ sống và trụ chết, mỗi loại sẽ có những ưu điểm và nhược điểm riêng, bà con có thể tham khảo bài viết dưới đây để lựa chọn được loại trụ tiêu phù hợp.

Trụ sống

  • Sử dụng các loại cây đa niên để làm trụ cho tiêu bám vào, cây làm trụ phải dễ trồng, lớn nhanh, có rễ cọc ăn sâu vào đất để hạn chế cạnh tranh nước và dinh dưỡng, ít tàn lá, không tróc vỏ, khả năng chịu úng tốt. Một số loại cây được sử dụng phổ biến như: Cây lồng mức, cây keo dậu, cây muồng đen, cây gòn,...
Kỹ thuật trồng tiêu
Dây tiêu bò trên trụ sống
  • Ưu điểm

- Dễ nhân giống, chi phí đầu tư thấp.

- Có tác dụng chắn gió và che nắng cho cây tiêu giai đoạn mới trồng.

- Lựa chọn cây trụ sống thuộc họ đậu sẽ giúp cố định đạm trong đất, cành và lá cây có thể sử dụng làm phân bón cho cây tiêu hoặc làm thức ăn cho gia súc.

  • Nhược điểm

- Phải mất ít nhất 2 năm mới có một cây trụ sống đủ điều kiện cho cây tiêu leo. 

- Hàng năm, bà con phải tốn thời gian và công sức cho việc cắt tỉa cành cây trụ sống.

- Mật độ trồng tiêu thấp.

- Trụ sống có thể là nơi ẩn nấp của nhiều tác nhân gây hại cây tiêu [1],[2].

Cây làm trụ tiêu

Cây muồng đen

Ưu điểm:

  • Sinh trưởng nhanh: Trồng cây con từ 1 - 2 năm là tiêu có thể bám trụ được. Giúp cây tiêu có trụ vững chắc trong thời gian ngắn. Có thể trồng bằng cành chiết sẽ nhanh hơn.
  • Cung cấp chất hữu cơ: Muồng đen là cây họ đậu, tốt cho đất. Lá muồng đen rụng nhanh chóng, cung cấp nguồn mùn hữu cơ dồi dào cho đất, cải thiện chất lượng đất.
  • Rễ ăn sâu: Giúp cây đứng vững, ít bị đổ ngã và hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu.
  • Dễ chăm sóc: Cây muồng đen tương đối khỏe mạnh, ít sâu bệnh.

Nhược điểm :

  • Bệnh xì mủ: Đây là vấn đề thường gặp ở cây muồng đen. Có thể khắc phục bằng cách xịt thuốc, khi tiêu bám vào cây.
  • Mối ăn gốc chiết: cho khoảng 20g basudin xuống hố cũng hạn chế đáng kể

Cây lồng mứt

Ưu điểm: Tiêu dễ bám và bám rất chắc, ít bị bệnh, thân mọc thẳng.

Nhược điểm : chậm lớn, cành con mọc nhiều từ thân, khó rong cành do nhiều cành con, thỉnh thoảng, bị bọ xít phá hoại.

Cây keo

Ưu điểm dễ trồng, nhanh lớn, rễ tiêu bám, chưa thấy sâu bệnh, dễ rong cành, lá keo dùng cho chăn nuôi gia súc tốt, là cây họ đậu có lợi cho đất.

Nhược điểm : hạt keo dễ nãy mầm, vất vả cho việc làm cỏ, phải cuốc tận gốc, nếu chắn ngang một cây con sẽ nảy nhiều nhánh.

Cây Núc Nác Làm Trụ Tiêu

Ưu điểm: Thân thẳng, tán hẹp; Tốc độ sinh trưởng nhanh; Khả năng thích nghi tốt

Nhược điểm: Rễ ngang nhiều cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu; Bộ rễ yếu chỉ phù hợp với khu vực ít có gió mạnh.

Trụ chết

Các loại trụ chết được sử dụng phổ biến hiện nay là: Trụ gỗ, trụ gạch, trụ đúc bê tông.

Kỹ thuật trồng tiêu
Dây tiêu bò trên trụ bê tông
  • Ưu điểm

- Không cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu.

- Không tốn công sức và thời gian cắt tỉa hàng năm.

- Đối với trụ gạch và trụ đúc bê tông, có thể tồn tại lâu dài từ vụ này sang vụ khác.

  • Nhược điểm

- Chi phí đầu tư rất cao.

- Khi gặp thời tiết nắng nóng, trụ gạch và trụ đúc bê tông dễ tỏa ra nhiệt làm tổn thương rễ bám của cây tiêu, cần phải có các biện pháp che phủ.

- Sử dụng trụ gỗ thường không được lâu dài do mưa nắng và mối mọt phá hoại [1],[2].

Kỹ thuật trồng tiêu

1. Kỹ thuật đào hố

Tùy theo từng vùng đất và từng loại trụ mà kích thước hố trồng sẽ khác nhau, mỗi trụ có thể đào 1 hố hoặc 2 hố 2 bên.

  • Thông thường kích thước hố trồng tiêu rộng 40cm và sâu 60cm, những vùng có đất xấu nên đào hố rộng hơn.
  • Mỗi hố cách trụ từ 20-30cm.
  • Bà con nên khử trùng sạch sẽ các dụng cụ đào hố trước và sau khi sử dụng để hạn chế nấm bệnh phát sinh gây hại [1].
Kỹ thuật trồng tiêu
Kỹ thuật đào hố trồng tiêu

2. Kỹ thuật bón lót

Sau khi đào hố, bà con cần tiến hành bón lót để tăng lượng dinh dưỡng trong đất giúp cây con phát triển nhanh và khỏe mạnh hơn.

Lượng phân cần thiết sử dụng cho một hố trồng tiêu là:

  • 10-15kg phân chuồng hoai mục
  • BS07 - Trichoderma
  • 0,2 - 0,3 kg phân lân 
  • 0,2 - 0,3 kg vôi sống

Trộn đều hỗn hợp trên với lớp đất mặt, lấp xuống hố và ủ trong vòng 2 tuần [2].

3. Kỹ thuật trồng cây

Kỹ thuật trồng tiêu
Kỹ thuật xuống giống tiêu

Thời điểm trồng cây

  • Thời vụ trồng tiêu phụ thuộc vào điều kiện thời tiết của từng vùng. Thông thường, cây tiêu được trồng vào đầu mùa mưa, khi mưa đều, đất đủ ẩm. Bà con có thể tham khảo bảng dưới đây để biết được thời vụ trồng tiêu cụ thể của từng vùng [2].

Vùng

Tháng trồng

Miền Trung

8-10

Đông Nam Bộ

6-8

Tây Nguyên

3-8

Tây Nam Bộ

5-7

Khoảng cách trồng tiêu

Khoảng cách trồng tiêu tuỳ thuộc vào các yếu tố như độ dốc của đất, độ màu mỡ và phương pháp canh tác trồng thuần hay xen canh. Khoảng cách trồng tiêu (trụ tiêu) dao động từ 2m x 2m đến 3m x 3m, tối ưu là 2.5m x 2.5m.  Một trụ tiêu có thể trồng đơn (1 câu tiêu) hoặc đôi (2 cây tiêu). Mật độ trồng tiêu thường từ 1200-1600 trụ/ha. Không nên trồng quá 2000 trụ/ha.

Cách trồng cây

  • Dùng dao hoặc tay xé nhẹ bầu, đặt bầu cách trụ khoảng 15-20cm, điều chỉnh bầu nghiêng 1 góc 45 độ, hướng chồi tiêu về phía trụ, mặt bầu ngang với mặt đất.
  • Lấp đất lại, nén chặt đất xung quanh bầu.
  • Dùng rơm hoặc cỏ khô tủ quanh gốc rồi tưới nước ngay để giữ ẩm cho cây [1],[2],[4].

Tài liệu tham khảo

[1] KS. Nguyễn Mạnh Chinh và cộng sự (2007), Trồng - chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cây hồ tiêu, NXB Nông Nghiệp, Thành phố Hồ Chí Minh, trang 31-34.

[2] TS. Đặng Bá Đàn và cộng sự (2018). Tài liệu tập huấn - Kỹ thuật sản xuất cây hồ tiêu bền vững, Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, trang 34-35.

[3] Phạm Thị Bích Liễu và cộng sự (2011), Giáo trình mô đun trồng tiêu - Nghề trồng hồ tiêu, NXB Nông Nghiệp, Bộ NN và PTNT.

[4] Trung Tâm Khuyến Nông Ngư Bình Phước (2011), Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây tiêu. Tổng Công ty phân bón và hóa chất dầu khí.