Để điều khiển mai vàng nở hoa đúng dịp Tết, bạn cần thực hiện một quy trình kỹ thuật chặt chẽ, từ việc xác định thời điểm lặt lá đến việc xử lý các tình huống hoa nở sớm hoặc muộn dựa trên điều kiện thời tiết và tình trạng của cây.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian nở hoa của mai vàng
Thời điểm lảy lá: Lảy lá là bước kỹ thuật quan trọng nhất để kích thích cây mai tập trung dinh dưỡng nuôi nụ hoa
Yếu tố môi trường (ánh sáng và nhiệt độ): Môi trường xung quanh có tác động cực kỳ mạnh mẽ đến tốc độ bung vỏ lụa của nụ hoa
Kỹ thuật tưới nước: Nước không chỉ duy trì sự sống mà còn được dùng như một công cụ điều tiết nhiệt độ cho cây
Quản lý dinh dưỡng và chất kích thích: Có thể sử dụng dinh dưỡng và chất kích thích để kích hoa nở sớm hoặc nở chậm theo ý muốn.
Sự phát triển của đọt non: Tình trạng sinh trưởng của các mầm lá ảnh hưởng đến sự phân bổ dinh dưỡng. Cây tập trung dinh dưỡng phát triển đọt, sẽ làm chậm thời gian nở hoa và ngược lại.
Xác định thời điểm lặt (lảy) lá mai
Đây là bước quan trọng nhất để kích thích mai ra hoa. Thời điểm lảy lá phụ thuộc vào ba yếu tố chính: giống mai, kích thước nụ và thời tiết.
Dựa vào giống mai: Giống mai nhiều cánh thường nở muộn hơn giống mai 5 cánh truyền thống, do đó cần lảy lá sớm hơn từ 4 - 6 ngày.
Dựa vào kích thước nụ (đối với mai 5 cánh):
- Nụ nhỏ (nụ kim): Lảy lá vào ngày 13 tháng Chạp.
- Nụ trung bình: Lảy lá vào ngày Rằm hoặc ngày 16 tháng Chạp.
- Nụ lớn (sắp bung vỏ lụa): Lùi ngày lảy lá đến ngày 20 tháng Chạp.
Dựa vào thời tiết:
- Nếu trời nắng tốt, ấm áp: Mai sẽ nở sớm, nên lảy lá trễ hơn.
- Nếu trời mưa to hoặc chuyển lạnh: Mai sẽ nở muộn, cần lảy lá sớm hơn.
Lưu ý: Việc lảy lá nên hoàn thành trong vòng một ngày để hoa nở đồng loạt. Nếu tính toán chính xác, hoa cái sẽ bung "vỏ lụa" vào ngày 23 tháng Chạp (Tết ông Táo) thì hoa sẽ nở đúng dịp Tết.
Cách xử lý khi hoa có dấu hiệu nở muộn
Nếu đến ngày 23 tháng Chạp mà nụ hoa vẫn chưa bung vỏ lụa, bạn cần thực hiện các biện pháp "thúc" hoa:
• Tưới nước và ánh sáng: Ngưng tưới nước (xiết nước) vài ngày rồi đem cây ra phơi nắng. Sau đó, tưới thật đẫm trở lại bằng nước ấm (40 - 50°C) vào buổi trưa để làm ấm gốc.
• Kích thích bằng ánh sáng và nhiệt độ: Ban đêm có thể thắp thêm bóng đèn sợi tóc để tăng nhiệt độ cho cây.
• Sử dụng phân bón/thuốc: Phun phân bón lá kích thích ra hoa hoặc dùng thuốc gốc Malathion. Nếu nụ còn quá nhỏ, có thể bón thúc thêm phân NPK có hàm lượng Lân cao như 15-30-15.
• Quản lý đọt non: Cắt bỏ bớt đọt non để cây tập trung dinh dưỡng nuôi nụ.
Cách xử lý khi hoa có dấu hiệu nở sớm
Nếu vỏ lụa bung trước ngày 23 tháng Chạp, bạn cần tìm cách kìm hãm tốc độ nở:
• Điều chỉnh môi trường: Chuyển cây vào chỗ mát, dùng lưới đen che nắng hoặc dùng vải đen trùm cây lại.
• Sử dụng nhiệt độ lạnh: Tưới nước vào chiều tối để làm lạnh cây. Bạn có thể phun nước lạnh lên nụ hoặc đắp đá viên xung quanh gốc (cách gốc 5cm) để làm đứng nụ.
• Bón phân kìm hãm: Pha phân Urê (liều lượng 10-20g/10 lít nước) để tưới. Phân Urê kích thích cây ra lá non, khi lá ra nhanh sẽ kìm hãm hoa nở chậm lại vài ngày.
• Giữ đọt non: Không nên cắt đọt non vì chúng sẽ hút bớt dinh dưỡng, giúp kìm hãm nụ hoa.
Chăm sóc và bảo vệ hoa trong ngày Tết
• Vị trí đặt cây: Để nơi thoáng mát, đủ sáng, tránh đặt gần quạt hoặc nơi có gió lùa mạnh vì sẽ làm hoa mất nước, dễ rụng. Tránh để gần bóng đèn công suất lớn vì nhiệt độ cao làm hoa nhanh tàn.
• Phòng trừ sâu bệnh: Cần chú ý bọ trĩ và sâu ăn nụ. Nên phun thuốc phòng trừ trước khi hoa nở (khoảng 20-25 tháng Chạp).
• Giúp hoa lâu tàn: Có thể phun chất ức chế khi hoa còn ở giai đoạn búp xanh để giữ hoa nở chậm hơn.
Việc điều khiển mai nở hoa giống như việc "căn giờ cho một cuộc chạy đua". Bạn phải quan sát sức khỏe của vận động viên (nụ hoa) và điều kiện đường chạy (thời tiết) để quyết định khi nào nên cho xuất phát (lảy lá) và khi nào cần tiếp thêm năng lượng (nước ấm/nắng) hay hãm tốc độ lại (nước đá/bóng râm) để tất cả về đích cùng lúc vào đúng thời khắc Giao thừa.
