Phục hồi cây sầu riêng sau thu hoạch là một kỹ thuật quan trọng cho nhà vườn. Cây sầu riêng sau mùa vụ cần được chăm sóc và bổ sung dinh dưỡng đúng cách để cây phục hồi nhanh, tích lũy năng lượng cho mùa vụ tiếp theo.
Nguyên nhân cây sầu riêng bị suy yếu
Các nguyên nhân chính khiến cây sầu riêng suy yếu bao gồm:
- Cây sầu riêng suy yếu do tốn nhiều sức nuôi trái sau mùa vụ
- Lạm dụng chất kích thích ra hoa hoặc chất chặn đọt (như Thioure, Paclo), gây rụng lá, cháy lá, làm cây yếu đi.
- Xiết nước kéo dài để kích thích ra hoa, dẫn đến thiếu nước cho sinh trưởng, làm cây suy kiệt.
- Để quá nhiều quả trên cây (80-100 quả/cây tùy sức khỏe), gây mất cân bằng dinh dưỡng.
- Sâu bệnh hại lá, đặc biệt trong giai đoạn sau thu hoạch, khi cây nhạy cảm hơn.
- Đất có pH thấp hoặc nhiễm mặn phèn, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
Quy Trình Phục Hồi Cây Sầu Riêng Sau Thu Hoạch
Thời gian thực hiện: Sau thu hoạch đợt cuối, cho cây sầu riêng nghỉ trong khoảng 10-15 ngày để cây giảm căng thẳng và tái tạo sức sống. Thông thường Miền Tây từ tháng 3 đến tháng 4, Miền Đông và Tây Nguyên từ tháng 5 đến tháng 8.
1. Cắt tỉa cành tạo lại tán sầu riêng
Cắt bỏ các cành nhiễm sâu bệnh, cành khô, cành mọc lòa xòa gần thân chính, cành suy yếu do mang nhiều trái vụ trước và cuống trái còn sót lại. Thu gom và tiêu hủy ở nơi phù hợp để tránh lây lan bệnh. Tạo thông thoáng cho tán cây, giúp cây quang hợp tốt, hạn chế sâu bệnh, và hỗ trợ phân hóa mầm hoa. Giảm nguy cơ gãy đổ trong mùa mưa bão.
2. Dọn dẹp vườn
Loại bỏ cỏ dại: Giữ vườn sạch sẽ giúp hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng và ngăn chặn sâu bệnh.
Rửa vườn: Tưới đẫm nước toàn bộ vườn (nếu có hệ thống tưới phun mưa càng tốt) để rửa trôi phèn, mặn, chất độc hại. Sử dụng chế phẩm sinh học chứa đồng nano với 500ml pha với 200-300l nước phun ướt đẫm thân, cành. Có tác dụng tẩy sạch rong rêu, nấm bệnh dễ phát triển trong mùa mưa.
3. Cải tạo đất
Xới đất: Đào xới lớp đất trên cùng 5-7 cm trong phạm vi 1/2–1/3 tán cây để cải thiện sự thông thoáng giúp hệ vi sinh vật có lợi trong đất phát triển, cây dễ hấp thụ dinh dưỡng và loại bỏ độc tố do phân vô cơ, thuốc bvtv hoá học dư thừa.
Kiểm tra độ pH: Độ pH thích hợp cho cây sâu riêng phát triển từ 5.5 - 6.5. Nếu đất nhiễm phèn, chua bón thêm vôi để điều chỉnh độ pH.
Bón phân hữu cơ: Sử dụng phân chuồng hoai mục, phân vi sinh để cải thiện độ tơi xốp và bổ sung dinh dưỡng cho cây.
Tăng cường hệ vi sinh đất: Các chế phẩm sinh học giúp cải thiện chất lượng đất và hỗ trợ rễ cây hấp thụ tốt hơn.
4. Phòng trừ sâu bệnh
Rầy xanh: Gây hại cho lá non và chồi, làm giảm khả năng quang hợp.
Bọ trĩ: Khiến lá xoăn lại, mất màu xanh tự nhiên.
Sâu đục thân: Tấn công trực tiếp vào phần thân và gây tổn thương nghiêm trọng.
Nhện đỏ: Hút nhựa lá, gây vàng lá và làm cây kém phát triển.
Nấm bệnh Phytophthora : Fây thối rễ, nứt thân xì mủ làm cây suy yếu và chết dần.
5. Cải Thiện Hệ Thống Thoát Nước
Dọn dẹp rãnh thoát nước để tránh úng và tạo điều kiện tốt cho bộ rễ phát triển.
Kiểm tra hệ thống tưới để điều chỉnh lượng nước phù hợp cho cây sau thu hoạch.
Phục hồi cây sầu riêng bị suy do nhiễm phèn
Cây sầu riêng thường bị suy yếu do đất nhiễm phèn hay đất chua pH dưới 5.5. Điều kiện này ảnh hưởng đến sự phát triển, hấp thụ dinh dưỡng của rễ, gây ra vàng lá cây còi cọc, ít trái.
Điều chỉnh pH đất: Bón vôi nông nghiệp xung quanh gốc cây để nâng độ pH lên 5,5 .6.5. Sử dụng khoảng 100 đến 200g mỗi cây, trải đều và tưới nước. Kiểm tra độ pH sau 1 đến 2 tháng để đảm bảo nó cân bằng.
Cải thiện hệ thống thoát nước: Làm mương thoát nước (sâu 30 - 50 cm) xung quanh khu vực trồng để ngăn chặn ngập úng, đặc biệt là trong mùa mưa. Khu vực miền Tây lên mô đường kính 1m - 1m2 cao 60-80cm.
Thêm chất hữu cơ: Sử dụng phân chuồng hoại mục hoặc phân hưu cơ trên mỗi cây hàng năm để cải thiện cấu trúc đất bổ sung dinh dưỡng cho cây.
Lưu Ý Quan Trọng
- Tránh lạm dụng hóa chất, đặc biệt là Thioure, Paclo, để không gây stress lâu dài cho cây.
- Theo dõi tình trạng cây, điều chỉnh lượng nước và phân bón dựa trên điều kiện đất và khí hậu.
- Rửa vườn vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh làm cây mất nước.
- Kiểm tra đất định kỳ để đảm bảo độ ẩm và pH phù hợp.
- Sử dụng thuốc sinh học - sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên thay vì hóa chất độc hại.
- Cắt tỉa quá mức, làm cây thêm căng thẳng, gây mất cân bằng dinh dưỡng.
Phục hồi cây sầu riêng sau thu hoạch hoặc khi bị suy yếu là quá trình cần thiết để đảm bảo cây khỏe mạnh và năng suất cho vụ sau. Bằng cách áp dụng các bước cắt tỉa, bón phân, phòng bệnh, bạn có thể giúp cây phục hồi hiệu quả.