Trồng dưa lê đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc cẩn thận để đạt năng suất cao và chất lượng quả tốt. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật trồng dưa lê:
1. Thời vụ trồng dưa lê
Thời vụ trồng dưa lê phụ thuộc vào điều kiện khí hậu của từng vùng miền. Dưới đây là một số thông tin về thời vụ trồng dưa lê ở Việt Nam:
Thời vụ trồng dưa lê ở Miền Bắc
- Vụ Xuân Hè: Gieo trồng từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch. Thích hợp nhất là trồng sau tiết lập xuân sẽ cho năng suất cao.
- Vụ Thu Đông: Gieo trồng từ tháng 8 đến tháng 9 dương lịch. Vụ muộn trồng dưa lê, thời tiết lạnh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây, cần chú ý giữ ấm. Cây cũng dễ mắc sâu bệnh hơn vụ chính.
Thời vụ trồng dưa lê ở Miền Trung
- Vụ Đông Xuân: Gieo trồng từ tháng 12 đến tháng 1 dương lịch.
- Vụ Hè Thu: Gieo trồng từ tháng 5 đến tháng 6 dương lịch.
Thời vụ trồng dưa lê ở Miền Nam
- Vụ Đông Xuân: Gieo trồng từ tháng 11 đến tháng 12 dương lịch.
- Vụ Hè Thu: Gieo trồng từ tháng 4 đến tháng 5 dương lịch.
Lưu ý
- Dưa lê là cây ưa ấm, ưa biên độ nhiệt rộng từ 18-32°C, nhiệt độ thích hợp cho cây phát triển là từ 25-30°C.
- Độ ẩm luôn giữ điều hòa từ 75-80%, độ ẩm không khí thấp cây sẽ ít bị nấm bệnh gây hại hơn.
- Cần tránh thời điểm có sương muối hoặc nhiệt độ quá thấp, vì điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Đất trồng dưa lê nên là đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt.
2. Kỹ thuật trồng dưa lê
Chuẩn bị đất trồng
- Chọn đất: Dưa lê thích hợp với đất thịt nhẹ, tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Độ pH lý tưởng là 6-7.
- Làm đất: Cày xới đất kỹ, nhặt sạch cỏ dại và tàn dư thực vật.
- Lên luống: Luống rộng 1-1,2 m, cao 25-30 cm, rãnh rộng 30-40 cm để thoát nước tốt.
- Bón lót: Trước khi trồng, bón lót phân chuồng hoai mục (10-15 tấn/ha) kết hợp với phân lân (300-500kg/ha) và vôi bột (500-700kg/ha) để cải tạo đất.
- Phủ bạt hoặc rơm rạ để giữ ẩm cho đất kiểm soát cỏ dại: Trải bạt lên mặt luống, kéo căng để bạt ôm sát đất. Đảm bảo bạt phủ kín cả hai bên luống. Dùng đất hoặc cọc nhỏ chôn/gài xuống mép bạt để giữ bạt không bị gió thổi bay. Nếu có điều kiện, bạn có thể đào rãnh nhỏ quanh luống và vùi mép bạt xuống. Tạo các hốc để gieo hạt khoảng cách 40-50cm.
Chọn giống và gieo hạt
- Chọn giống: Chọn giống dưa lê chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương.
- Xử lý hạt giống: Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi : 3 lạnh) khoảng 4-6 giờ, sau đó ủ trong khăn ẩm đến khi hạt nứt nanh.
- Gieo hạt:
- Gieo trực tiếp: Gieo hạt vào hốc đã chuẩn bị sẵn, mỗi hốc 2-3 hạt, sau đó tỉa bớt để lại 1 cây khỏe.
- Gieo trong bầu: Gieo hạt vào bầu đất, khi cây con có 2-3 lá thật thì đem trồng ra ruộng.
Khoảng cách trồng dưa lê
- Hàng cách hàng: 1,2-1,5 m.
- Cây cách cây: 0,4-0,5 m.
- Mật độ trồng: Khoảng 18.000-20.000 cây/ha.
Chăm sóc
- Tưới nước:
- Dưa lê cần nhiều nước nhưng không chịu được ngập úng. Tưới đều đặn vào sáng sớm hoặc chiều mát, không tưới nước lên thân lá dưa nhất là khi chiều tối.
- Giai đoạn ra hoa và đậu quả cần tưới đủ nước để quả phát triển tốt, tránh tưới quá dư hoặc thiếu nước sẽ gây hiện tượng rụng hoa, rụng trái non.
- Làm giàn cho dưa lê (Đối với vườn trồng leo giàn)
Giàn chữ A: Hai mặt nghiêng giao nhau ở đỉnh, giống hình tam giác. Tiết kiệm diện tích và dễ làm.
Giàn chữ nhật: Khung nằm ngang, phù hợp với khu vực rộng.
Giàn đứng: Một mặt phẳng dựng đứng, thích hợp cho ban công hoặc sân nhỏ.
- Bón phân:
- Bón thúc lần 1: Khi cây có 4-5 lá thật sau trồng 10-15 ngày, bón phân đạm (50 - 70kg/ha) và kali (30 - 50kg/ha).
- Bón thúc lần 2: Khi cây bắt đầu ra hoa sau trồng 25-30 ngày, bón phân NPK (100 - 150kg/ha) kết hợp với kali (50 - 70kg/ha).
- Bón thúc lần 3: Khi cây đậu quả >80% quả bắt đầu phát triển, bón phân đạm (50 - 70kg/ha) để nuôi quả và bón thêm kali (70 - 100kg/ha) để tăng chất lượng quả.
- Làm cỏ, vun xới: Thường xuyên làm cỏ và vun xới gốc để đất thông thoáng, giúp cây phát triển tốt.
- Thụ phấn cho dưa lê: Để thụ phấn cho dưa lê (melon) một cách hiệu quả, bạn có thể thực hiện thụ phấn tự nhiên hoặc thụ phấn nhân tạo tùy thuộc vào điều kiện trồng trọt.
Thụ phấn nhân tạo bằng tay: Dùng cọ nhỏ (như cọ vẽ) hoặc bông tăm chạm vào nhị của hoa đực để lấy phấn hoa. Bạn cũng có thể hái hoa đực, bóc cánh hoa để lộ nhị. Quệt phấn hoa từ cọ hoặc nhị hoa đực lên nhụy của hoa cái. Đảm bảo phấn hoa tiếp xúc tốt với nhụy. Làm vào buổi sáng sớm khi hoa mới nở, vì đây là lúc phấn hoa và nhụy hoạt động tốt nhất.
Thụ phần nhờ côn trùng chủ yếu là ong: Bạn có thể trồng các loại hoa khác gần đó (như cúc vạn thọ) để thu hút ong và các loài thụ phấn khác. Chủ động nuôi ong hoặc côn trùng thụ phấn nếu trồng dưa lê trong nhà màng.
- Cắt tỉa:
- Tỉa bớt các nhánh phụ để tập trung dinh dưỡng cho thân chính.
- Để 3-5 quả/cây để quả phát triển to và chất lượng tốt.
Phòng trừ sâu bệnh
- Sâu hại: Phòng trừ sâu xanh, sâu vẽ bùa, bọ trĩ bằng các loại thuốc trừ sâu sinh học hoặc hóa học (theo hướng dẫn trên bao bì).
- Bệnh hại:
- Bệnh phấn trắng, sương mai: Sử dụng thuốc gốc đồng hoặc thuốc đặc trị.
- Bệnh héo xanh: Xử lý đất kỹ trước khi trồng, tránh ngập úng.
- Biện pháp phòng ngừa: Luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng, sử dụng giống kháng bệnh.
3. Thu hoạch
- Thời gian thu hoạch: Khoảng 70-90 ngày sau khi trồng, tùy giống và điều kiện chăm sóc.
- Dấu hiệu thu hoạch: Quả chuyển màu, có mùi thơm đặc trưng, cuống quả khô và dễ rụng.
- Thu hoạch vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh làm dập nát quả.
4. Bảo quản
- Bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Nếu bảo quản lạnh, nhiệt độ thích hợp là 10-12°C.
Với kỹ thuật trồng và chăm sóc đúng cách, dưa lê sẽ cho năng suất cao và chất lượng quả tốt. Chúc bạn thành công!
