Ruồi vàng (còn gọi là ruồi đục quả) là loài gây hại rất khó chịu cho cây trồng, đặc biệt là cây ăn quả và rau màu. Dưới đây là tổng hợp các cách xua đuổi và phòng trị ruồi vàng hiệu quả mời bà con dùng theo dõi.
Trị ruồi vàng bằng biện pháp sinh học
Ruồi vàng sợ mùi gì? Áp dụng nguyên lý về các mùi hương mà ruồi vàng sợ hại, chúng thường tránh xa các khu vực có mùi hương này. Các mùi hương, tinh dầu mạnh như giấm gỗ và tinh dầu quế có khả năng khiến ruồi đục trái tránh xa khu vườn của bà con.
| Nhóm phương pháp | Nguyên liệu / Mùi hương | Cách thực hiện & Tác dụng |
| Mùi hương | Sả và Chanh | Chứa citral và geraniol khiến ruồi mất phương hướng. Có thể phun tinh dầu pha với nước và rượu trắng vào sáng sớm. |
| Bạc hà | Mùi "hắc" gây khó chịu cho khứu giác của ruồi vàng. | |
| Húng quế | Sử dụng mùi nồng của lá húng quế để xua đuổi. | |
| Long não | Mùi cực mạnh, xua đuổi diện rộng. Cho 1-2 viên vào chai nhựa đục lỗ rồi treo lên cành cây. | |
| Tỏi và Ớt | Mùi hăng và vị cay (capsaicin) ngăn ruồi tiếp cận trái cây. Thường dùng dạng dung dịch ngâm để phun. | |
| Giấm táo | Pha với xà phòng để làm ruồi ngạt thở (tận dụng mùi chua nồng). | |
| Tinh dầu quế | Mùi rất nồng làm gián đoạn khả năng tìm kiếm thức ăn của ruồi. | |
| Giấm gỗ | Có mùi khói đặc trưng của gỗ cháy. Ruồi vàng rất sợ mùi khói và lửa nên sẽ tránh xa. | |
| Cây trồng xen canh | Hoa vạn thọ | Mùi đặc trưng của hoa là nỗi khiếp sợ của nhiều loại côn trùng. |
| Oải hương | Trồng trong vườn để giảm đáng kể lượng ruồi vàng. | |
| Thiên địch | Kiến vàng, ong ký sinh, bọ rùa,... | Thả kiến vàng (loài thiên địch) trong vườn để chúng săn ấu trùng (dòi) của ruồi vàng. |
| Phương pháp khác | Bẫy dẫn dụ | Dùng mùi hương chúng thích (hương nhu, Methyl Eugenol) đặt ở xa khu vực cần bảo vệ để dụ ruồi vào bẫy tiêu diệt. |
Thuốc trị ruồi vàng sinh học của Bác Sĩ Cây Xanh ứng dụng khuếch tán hương tinh dầu quế cùng giấm gỗ có tác dụng xua đuổi ruồi vàng, côn trùng hiệu quả. Kết hợp vi sinh vật ký sinh lây nhiễm tiêu diệt trứng ấu trùng và con non của ruồi vàng.
Cách sử dụng bẫy bả trị ruồi vàng đục trái táo
Để trị ruồi vàng (ruồi đục quả) trên cây táo hiệu quả nhất cần kết hợp phương pháp phòng ngừa và bẫy bả. Ruồi vàng rất khó trị nếu chỉ dùng thuốc hóa học vì ấu trùng, dòi nằm sâu bên trong quả. Ruồi vàng sinh sản mạnh vào thời tiết độ ẩm cao mưa nhiều.
Sử dụng bẫy dẫn dụ Pheromone hoặc bẫy protein thuỷ phân
Mật độ: 2 - 3 bẫy / 1.000m² (đối với vườn táo).
Thời gian: Bắt đầu đặt từ khi quả vừa hình thành cho đến trước thu hoạch 5 - 7 ngày.
Bảo trì: Thay bả/thuốc trong bẫy định kỳ 7 ngày/lần (đặc biệt khi mưa nhiều làm trôi hoặc nhạt mùi bả).
Vị trí: Treo bẫy ở độ cao 1.5m - 2m, nơi râm mát, đầu gió. Treo bẫy ngoài rìa vườn để dụ ruồi từ trong vườn bay ra ngoài, tránh treo trực tiếp lên cây táo đang có quả chín vì sẽ kéo thêm ruồi từ nơi khác kéo đến.
Lưu ý: Cần vận động các chủ vườn xung quanh cùng đặt bẫy đồng loạt. Ruồi vàng có khả năng bay xa, nếu chỉ mình bạn đặt bẫy, bạn có thể vô tình "dẫn dụ" ruồi từ vườn hàng xóm sang vườn mình.
Biện pháp vật lý và cơ học
-
Bao quả: Đây là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất đối với cây ăn quả. Dùng túi chuyên dụng, giấy báo hoặc túi nilon có đục lỗ để bao quả từ khi quả còn non. Cách này ngăn ruồi châm đẻ trứng.
-
Vệ sinh vườn sạch sẽ:
-
Thu nhặt và tiêu hủy quả rụng, quả bị hại: Đem chôn sâu (trên 50cm) hoặc cho vào thùng kín có ủ vôi để diệt dòi bên trong. Tuyệt đối không vứt quả hư xuống gốc cây.
-
Cắt tỉa cành, tạo độ thông thoáng: Vườn rậm rạp là nơi trú ẩn lý tưởng của ruồi trưởng thành.
-
Làm cỏ, xới đất: Phá hủy nơi ấu trùng (dòi) và nhộng có thể nằm trong đất.
-
-
Bẫy màu vàng: Ruồi vàng bị thu hút bởi màu vàng. Dùng bẫy dính màu vàng treo trong vườn để bẫy chúng.
Biện pháp hóa học
Chỉ sử dụng khi mật độ ruồi quá cao và phải dùng đúng cách để tránh kháng thuốc và ảnh hưởng môi trường.
-
Phun thuốc trên tán cây: Dùng các loại thuốc có hoạt chất như Cyantraniliprole (Exirel), Spinosad, Abamectin... Phun vào thời điểm sáng sớm hoặc chiều mát, khi ruồi trưởng thành hoạt động mạnh. Lưu ý: Phun kỹ mặt dưới lá.
-
Phun bả Protein thủy phân (bả mồi): Đây là cách ít độc hại hơn phun thuốc trực tiếp. Pha hỗn hợp chất dẫn dụ protein thủy phân (có bán sẵn) với thuốc trừ sâu (như Fipronil) và phun thành đốm nhỏ trên tán cây hoặc bìa vườn. Ruồi ăn bả sẽ chết.
Lưu ý bảo vệ cây ăn trái và rau màu khỏi ruồi vàng
- Phòng ngừa là chính: Áp dụng các biện pháp bao quả, vệ sinh vườn và đặt bẫy dẫn dụ ngay từ đầu vụ, trước khi quả chín.
- Kết hợp nhiều biện pháp (Quản lý dịch hại tổng hợp - IPM): Không nên chỉ dùng một cách. Hãy kết hợp: Vệ sinh vườn + Bao quả + Đặt bẫy dẫn dụ là giải pháp tối ưu cho hộ gia đình.
- Thời điểm xử lý hiệu quả: Ruồi trưởng thành hoạt động mạnh vào sáng sớm và chiều tối. Đây là thời gian thích hợp để đặt bẫy hoặc phun thuốc (nếu cần).
- Xử lý diện rộng: Nếu vườn nhỏ, nên phối hợp với các nhà vườn xung quanh để xử lý đồng loạt, tránh tình trạng ruồi di chuyển từ nơi này sang nơi khác.
- An toàn: Khi phun thuốc hóa học, phải đọc kỹ hướng dẫn, tuân thủ thời gian cách ly (số ngày từ khi phun đến khi thu hoạch) và trang bị đồ bảo hộ đầy đủ.
Với vườn cây ăn quả và rau màu tại nhà, bạn nên ưu tiên sử dụng biện pháp vật lý, sinh học kết hợp kỹ thuật canh tác. Đây là cách an toàn, hiệu quả và bền vững nhất.
